Vegan beslenme, hayvansal besinler yerine bitkisel besinlere dayalı bir yaşam tarzı seçeneği olarak giderek daha popüler hale geliyor. Fakat vegan beslenme savunucusu 39 yaşındaki sosyal medya fenomeni Zhanna Samsonova'nın hayatını kaybetmesinin ardından vegan beslenme soru işaretlerini beraberinde getirdi. Uzman Diyetisyen Yeşim Nurdan Özkorucuklu her diyet gibi, vegan beslenmenin de doğru şekilde uygulanmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiğini belirtiyor.
Vegan beslenmenin temelinde et, balık, süt, yumurta, süt ürünleri gibi hayvansal besinler yerine sebze, meyve, baklagil, tahıl, kuruyemişler ve tohumlar gibi bitkisel besinler yer alıyor. Faydaları arasında ise daha düşük kolesterol seviyeleri, kalp hastalığı riskinin azalması, lif açısından zengin besinlerin tüketimi ve bazı çalışmalara göre kanser riskinin azalması sayılabilir. Ayrıca kilo kontrolü için yüksek kalori içeriği olmaması ve doymuş yağlardan uzak olması sebebiyle de tercih edilebiliyor. Moodist Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Yeşim Nurdan Özkorucuklu, vegan beslenmenin en önemli riskinin yetersiz beslenme olduğunu belirtiyor. Özkorucuklu, yetersiz beslenmenin fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabileceğinin altını çiziyor ve şöyle devam ediyor: “Özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri ve protein ihtiyacını karşılamak için dikkatli planlama gerekebilir. Vegan beslenme dikkatli bir şekilde planlandığında ve iyi dengelendiğinde beslenme açısından yeterli olabileceğini vurgulamak gerekir. Vegan beslenme düşünüyorsanız, besin gereksinimlerinizi karşıladığınızdan ve sağlığınızı koruduğunuzdan emin olmak için bu beslenme şeklini kendi başınıza değil, bir beslenme uzmanından destek alarak uygulamanız oldukça önemlidir.”
Vegan Beslenme Ölümcül müdür?
Yurtdışında yaşayan vegan beslenme savunucusu 39 yaşındaki sosyal medya fenomeni Zhanna Samsonova'nın ölümünün ardından akıllara gelen vegan beslenme ölümcül müdür sorusunu Uzman Diyetisyen Yeşim Nurdan Özkorucuklu şöyle yanıtlıyor: “Vegan beslenme ölümcüldür diye bir etiketleme yapmak doğru değil. Vegan beslenme, bilinçli ve dengeli bir şekilde uygulandığında sağlıklı bir seçenek olabilir ve birçok insan tarafından benimsenip uygulanabilir. Birçok araştırma, vegan beslenmenin sağlık açısından faydaları olduğunu göstermektedir. Ancak, her diyet gibi, vegan beslenme de doğru şekilde uygulanmadığında sağlık sorunlarına yol açabilir. Vegan beslenmeyi tercih edenlerin özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri ve protein ihtiyaçlarını karşılamak için dikkatli planlama yapmaları önemlidir. Bu nedenle, vegan beslenmeyi düşünen veya uygulayan kişilerin, beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli bitkisel kaynaklardan yeterli besinleri almaları ve gerekirse besin takviyeleri kullanmaları gerekmektedir. Doğru beslenme planlaması ve bilinçli seçimlerle vegan beslenme sağlıklı bir yaşam tarzı olabilir.”
Kimler Vegan Beslenemez?
Vegan beslenmeyi birçok kişinin rahatlıkla uygulayabileceğinden bahseden Uzman Diyetisyen Yeşim Nurdan Özkorucuklu, bazı durumlarda, vegan beslenmenin uygun olmayabileceğini belirtiyor. Özkorucuklu uygun olmayan durumları şu şekilde sıralıyor:
· Fındık, soya, buğday veya diğer bitkisel kaynaklı besinlere karşı alerjik reaksiyonlar yaşayanlar kısıtlı besin alımından kaynaklı vegan beslenmede sağlık sorunları yaşayabilirler.
· Hamilelik ve emzirme döneminde olan kadınlar, bebeğin ve kendi sağlıkları için dikkatli bir şekilde beslenmeli ve gerekli besinleri almalıdır. Bu dönemde vegan beslenen kadınlar, özellikle B12 vitamini, demir, kalsiyum ve diğer önemli besinleri yeterli miktarda almalıdır.
· Çocuklar ve yaşlılar özellikle besin ihtiyaçları açısından hassastırlar ve dengeli bir beslenme sağlamak önemlidir. Bu nedenle vegan beslenmenin neden olabileceği yetersiz beslenme durumuna karşı dikkatli olunmalıdır. Beslenmelerinde çeşitlilik sağlanmalıdır.
Son olarak vegan beslenmenin bireysel tercihlere, etik inançlara ve sağlıkla ilgili hususlara bağlı olduğunu belirten Özkorucuklu, vegan beslenme ile ilgilenen kişilerin dikkatli bir şekilde planlama yapması gerektiğini ve tüm besin gruplarından yeterli besinleri almasının oldukça önemli olduğunu belirtiyor. Özkorucuklu ayrıca herhangi bir diyet değişikliği yapmadan önce doktor ve beslenme uzmanı ile görüşmenin büyük önem taşıdığının altını çiziyor.